Συνείδηση πολίτη
Οι φωτογραφίες της καμένης γης στη Βορειανατολική Αττική είναι πραγματικά εφιαλτικές. Ακόμη κι αν οι πυρκαγιές του Αυγούστου επαναφέρουν στη μνήμη εικόνες γνώριμες από το πρόσφατο παρελθόν, δεν παύουν να σοκάρουν και μάλιστα, σε αμείωτο βαθμό και ένταση. Την ώρα τούτη που κάπως έχουν υποχωρήσει οι ποικιλοτρόπως ανακυκλούμενες συμβουλές, οι ατέρμονες και αμετροεπείς αναλύσεις από ειδικούς (ευπρόσδεκτες) και μη ειδικούς (η χώρα μας, δυστυχώς, βρίθει …παντογνωστών), πρέπει να δοθεί ένα τέλος στην απελπισία, την απόγνωση, τον πανικό. Συναισθήματα τέτοιου είδους δεν ωφελούν, αποπροσανατολίζουν το νου, «υποθάλπουν» τη νωχέλεια, την απραξία, την αβελτηρία.
Οι Έλληνες έχουμε τον τρόπο και καταφέρνουμε να επιδεικνύουμε αυθεντικά αλτρουιστική συμπεριφορά, να επιστρατεύουμε την αλληλεγγύη μας και να συστρατευόμαστε, όποτε χρειάζεται, για την υπεράσπιση υπέρτατων αγαθών και αξιών. Οι παρούσες συνθήκες επιβάλλουν και τώρα να περιφρουρήσουμε το φυσικό περιβάλλον, τη φυσική κληρονομιά, τους φυσικούς πόρους. Τούτο απαιτεί το κοινό καλό, το καλό του τόπου.
Κατά πρώτο λόγο χρειάζεται να αλλάξουμε, ως άνθρωποι και ως πολίτες, συνήθειες, νοοτροπία, συμπεριφορές. Είναι ανέξοδο και φυσικά ανώδυνο να μετακυλίουμε τις ευθύνες στους άλλους. Μέχρι πότε όμως θα επιτρέπουμε να συμβαίνει αυτό ή έστω, μέχρι πότε θα μας το επιτρέπουν οι συνθήκες; Αναρωτιόμαστε και αν ναι, πόσο συχνά: Πόσοι από εμάς «προσεγγίζουμε» τον δημόσιο χώρο με την έγνοια και το σεβασμό με τον οποίο περιβάλλουμε τον στενό ιδιωτικό μας χώρο (την κατοικία μας); Πόσοι μεριμνούμε και νοιαζόμαστε για τον κοινόχρηστο χώρο; Πόσοι αντιλαμβανόμαστε πως ό,τι ανήκει σε όλους εγγυάται τη διάρκεια και τη συνέχεια και πόσοι, αλήθεια, εκτιμούμε την ωφέλειά του; Περαιτέρω: Πόσοι από εμάς μεταχειριζόμαστε δάση και δασικές εκτάσεις ως χωματερές ή οικόπεδα; Πόσοι αφήνουμε στο πέρασμά μας απορρίμματα σε πρασιές, πάρκα, άλση και παραλίες; Πόσοι αμελούμε να καθαρίσουμε την εύφλεκτη ξερή ύλη ακόμη και στους χώρους που μας ανήκουν; Τα παραπάνω ελάχιστα παραδείγματα δεν αποτελούν κατά τη γνώμη μου παρά ενδείξεις ότι εμείς οι ίδιοι υποβαθμίζουμε το περιβάλλον, κακομεταχειριζόμαστε τη φύση, υπονομεύουμε την (όποια) ποιότητα ζωής μας.
Κατά δεύτερο λόγο χρειάζεται οργάνωση εθελοντών σε επίπεδο δήμου, κοινότητας, διαμερίσματος ή έστω, ευαισθητοποίηση μεμονωμένα ανθρώπων και μικρών ομάδων, για αναδασώσεις εκεί όπου η φυσική αναγέννηση δεν μπορεί να λειτουργήσει στο οικοσύστημα. Όταν οι ιθύνοντες και οι ειδικοί επιστήμονες απευθύνουν κάλεσμα για αναδασώσεις και ορίσουν το χρονοδιάγραμμα, εντός του οποίου βάσει τεκμηριωμένων μελετών πρέπει αυτές να πραγματοποιηθούν, οφείλουμε να προστρέξουμε. Στη χώρα μας εκτιμάται ότι, δεδομένων των ιδιαίτερων κλιματεδαφιστικών και φυτοκοινωνικών συνθηκών, το σήμα για την αναδάσωση θα δοθεί από νωρίς (τέλη Σεπτεμβρίου αρχές Οκτωβρίου). Η «ιστορία» έχει δείξει πάντως ότι ειδικά για δραστηριότητες περιβαλλοντικού χαρακτήρα υπάρχει μεγάλο απόθεμα ανθρώπινου δυναμικού για εθελοντική προσφορά. Και τούτο είναι εύλογο, επειδή τα αποτελέσματα της συλλογικής προσπάθειας είναι άμεσα και ορατά, ακόμη κι αν εκφεύγουν των στενών διοικητικών ορίων του δήμου μας ή των ορίων άλλων δήμων. Το δάσος ανήκει σε όλους.
Οι προτεραιότητες της επαγγελματικής μας ζωής δεν περιλαμβάνουν, συνήθως, τέτοιου είδους δράσεις. Πλην όμως στην προκειμένη περίπτωση, ήτοι μπροστά στην οικολογική καταστροφή, αξίζει να προσπαθήσουμε, αξίζει να βοηθήσουμε να αναγεννηθεί, στο μέτρο του εφικτού, ό,τι απωλέσθηκε, να αφήσουμε ένα ίχνος στη γη για τις επόμενες γενιές.
Ελπίδα θα αντλήσουμε από την ίδια τη φύση. Δύναμη θα ανακτήσουμε από τα ίδια τα δάση. Οδηγό μας καλό θα ήταν να αποτελούν οι προσφάτως δημοσιευμένες εικόνες από το φρυγμένο τοπίο της Ηλείας, οι οποίες αποτυπώνουν με τον καλύτερο τρόπο τη φυσική αναγέννηση, τη φυσική και ελπιδοφόρα βλάστηση.
Είμαι πεπεισμένη ότι η συμμετοχή σε τέτοιου είδους ενέργειες αποτελεί μία ιδιαίτερη βιωματική εμπειρία, καθώς η άμεση επαφή με τη φύση αφυπνίζει τη συνείδηση, αφήνει να ριζώσει στο μυαλό και τη σκέψη ο σεβασμός στο περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους και, εν τέλει, φέρνει την παίδευση, τη γνώση, την ψυχαγωγία.
Μήπως και αυτός είναι ένας τρόπος να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι; Θέλουμε;